Kraina Stumilowego Lasu

KRAINA STUMILOWEGO LASU

1. Uczestnicy - dla kogo przeznaczony jest program.

Program profilaktyczno-diagnostyczny „Kraina Stumilowego Lasu” skierowany jest do dzieci w wieku od 7 do 12 roku życia. Realizowany jest podczas wyjazdów wakacyjnych, w małych, zbliżonych pod względem potrzeb i zainteresowań grupach. Taka forma pracy sprzyja optymalnemu rozwojowi potencjału uczestników, trafnej diagnozie nieprawidłowych wzorców i doświadczanych trudności oraz zastosowaniu adekwatnych oddziaływań korygujących. Jednak przede wszystkim przyjazna, wolna od codzienny nacisków atmosfera, współdziałanie z rówieśnikami, bogaty program oraz wsparcie profesjonalnej kadry pozwala przeżyć dzieciom ciekawą przygodę, poznawać siebie i świat oraz w zabawie rozwijać kluczowe kompetencje psychospołeczne.

2. Cele Programu:

Program realizuje cele profilaktyczne, edukacyjne oraz cel diagnostyczny.
Do podstawowych celów profilaktycznych należy:
a. rozwijanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami związanymi ze współżyciem w grupie rówieśniczej;
b. nauka asertywno-responsywnego wyrażanie siebie;
c. rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i napięciem emocjonalnym;
d. stwarzanie sytuacji konstruktywnego wyrażania siebie;
e. kształtowanie i rozwijanie umiejętności myślenia o sobie w kategoriach pozytywnych.

Podstawowe cele edukacyjne to:
a. poznawanie siebie, swoich potrzeb i możliwości – uzyskanie większego wglądu w siebie;
b. uczenie się na podstawie doświadczeń własnych i cudzych;
c. przyjmowanie i udzielanie wsparcia w sytuacjach trudnych;
d. nauka asertywności;
e. nauka relaksacji i wizualizacji.

3. Opis Treści Programu:

Podstawą fabularną programu są postacie z cyklu powieści o Kubusiu Puchatku A.A. Milne`a. Każdej z wybranych siedmiu postaci, przypisane zostały pewne cechy, uzdolnienia i marzenia. Ideą programu jest, aby każde dziecko intuicyjnie dopasowało jedno ze zwierzątek do siebie samego (wprost lub projekcyjnie). Następnie dzieci wykonują indywidualnie wyznaczone zadania związane ze swoim wyborem – najczęściej są to zadania „zaprzeczające” postawom i działaniom wynikającym z obciążających, trudnych przeżyć, a jednocześnie adekwatne do wybranej postaci. Wykonanie każdego kolejnego zadania daje dziecku prawo do pokolorowania jednego elementu postaci. Ukończenie kolorowanki jest jednoznaczne z realizacją wszystkich zadań. Na koniec dzieci otrzymują paszporty do Krainy Stumilowego Lasu, dyplomy i nagrody. Wybór postaci jest elementem diagnozy obciążeń emocjonalnych dziecka. Wyznaczenie zadań należy do etapu korekcji urazów. Praca terapeutyczna z dzieckiem podporządkowana jest stwarzaniu sytuacji, w których dzieci mogą realizować stawiane przed nimi wyzwania. Zadania są proste i mają na celu dać dziecku doświadczenie nowego, konstruktywnego zachowania w sytuacjach społecznych. Zastosowanie metody nagradzania nawet najdrobniejszych osiągnięć dzieci, rezygnując całkowicie z karania jako źródła negatywnych reakcji, wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i postawę otwartości, rozwija empatię i poczucie własnej wartości.
Zajęcia realizowane są cyklicznie, dostosowane są do programu kolonii, wplecione w wakacyjny wypoczynek i relaks. Stały plan dnia (rano – wyznaczenie zadań, po kolacji – rozliczenie zadań, przed zaśnięciem – czytanie na dobranoc „Chatki Puchatka”) sprzyja nabywaniu przez dzieci właściwych nawyków, rozwija systematyczność, uczy odpowiedzialności i organizacji. Fabuła „Chatki Puchatka” sprzyja poruszaniu tematów dotyczących przyjaźni, koleżeństwa i współpracy w grupie. Relacje między postaciami z bajki uwidaczniają stosunki międzyludzkie i stymulują rozwój postawy prospołecznej. Stanowią one również kanwę omawiania aktualnych problemów ujawniające się w społeczności kolonijnej.

4. Realizacja Programu:

    Oddziaływania profilaktyczno-korekcyjne realizowane są przez psychologów, którzy na co dzień pracują z dziećmi i młodzieżą oraz ukończyli specjalistyczny kurs w PTKraj. - Lubuskiej Szkole Pedagogiczno - Krajoznawczej. Mają formę warsztatowych zajęć grupowych i rozmów indywidualnych. Psycholog jest cały czas dostępny, prowadzi zajęcia, uczestniczy w rozwiązaniu sytuacji kryzysowych, prowadzi indywidualne spotkania, wspomaga działania wychowawców. Praca indywidualna z psychologiem lub opiekunem umożliwia dziecku wytworzenie pozytywnych relacji z dorosłą osobą wspierającą je i wykazującą zainteresowanie i zrozumienie dla jego trudności. Stanowi okazję do zaobserwowania i doświadczenia poprawnych wzorców zachowań. Celem działań psychologa i wychowawców jest również korygowanie niepożądanych zachowań dzieci poprzez ustanowienie jasnych reguł oraz konsekwentne, ale życzliwe ich egzekwowanie.
    Program oparty na ciekawej i popularnej lekturze jest dla dzieci atrakcyjny. Chętnie uczestniczą w spotkaniach i wykonują zadania, podejmują współpracę z rówieśnikami i starają się przestrzegać reguł, a także rozwijają własne kompetencje. Działania te są zgodne z potrzebami dziecka (bezpieczeństwo, zaufanie, akceptacja, otwartość). Treści programowe przekazywane są także podczas zabaw i zajęć kolonijnych (dyskotek, zajęć kulturalno – oświatowych, zajęć sportowych, wycieczek, ognisk, itp.). Poszerzenie gamy możliwości spędzania wolnego czasu wpływa także na samorozwój i stymuluje sferę zainteresowań dzieci.
    Celem stworzenia kolektywu o podobnych zainteresowaniach i potrzebach, dzieci podzielone zostają na grupy terapeutyczno – wychowawcze. W tak stworzonych grupach mają dobre samopoczucie, co sprzyja pozytywnej i efektywnej organizacji zajęć, dobrej integracji między nimi oraz powstaniu jasnej i odrębnej tożsamości grupowej.

5. Zakładane Efekty:

Program ma na celu oddziaływania profilaktyczne:
a. rozwijanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami związanymi ze współżyciem w grupie rówieśniczej,
b. nauka asertywno – responsywnego wyrażanie siebie,
c. rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem i napięciem emocjonalnym,
d. stwarzanie sytuacji konstruktywnego wyrażania siebie,
e. kształtowanie i rozwijanie umiejętności myślenia o sobie w kategoriach pozytywnych,

oraz edukacyjne:
a. poznawanie siebie, swoich potrzeb i możliwości - uzyskanie większego wglądu w siebie,
b. uczenie się na podstawie doświadczeń własnych i cudzych,
c. przyjmowanie i udzielanie wsparcia w sytuacjach trudnych,
d. nauka asertywności,
e. nauka relaksacji i wizualizacji.

Podstawą fabularną programu są postacie z cyklu powieści o Kubusiu Puchatku A.A. Milne`a. Każdej z wybranych siedmiu postaci, przypisane zostały pewne cechy, uzdolnienia, marzenia. Ideą programu jest, aby każde dziecko intuicyjnie dopasowało jedno ze zwierzątek do siebie samego. Następnie dzieci wykonują zadania związane ze swoim wyborem, najczęściej są to zadania „zaprzeczające” postawom i działaniom wynikającym z obciążających, trudnych przeżyć dzieci i jednocześnie adekwatne do danej, wybranej postaci. Zadań jest kilka a ich wykonanie uwidocznione jest poprzez pokolorowanie całego obrazka (wykonanie pojedynczego zadania umożliwia pokolorowanie fragmentu). Na koniec dzieci otrzymują dyplomy i nagrody.
Wybór postaci jest elementem diagnozy obciążeń emocjonalnych dziecka. Wyznaczenie zadań należy do etapu korekcji urazów. Praca terapeutyczna z dzieckiem podporządkowana jest stwarzaniu sytuacji, w których dzieci mogą realizować swoje zadania. Zadania są proste i mają na celu dać dziecku doświadczenie innego niż zazwyczaj, konstruktywnego zachowania w sytuacjach społecznych.
Zajęcia realizowane są cyklicznie, dostosowane są do programu kolonii, wplecione w wakacyjny wypoczynek i relaks. Stały plan dnia (rano - wyznaczenie zadań, po kolacji - rozliczenie zadań, przed zaśnięciem - czytanie na dobranoc „Chatki Puchatka”) sprzyja nabywaniu właściwych nawyków wśród dzieci, rozwija systematyczność, uczy odpowiedzialności i umiejętności organizacji.

6. Praca Psychologa:

Program oparty na ciekawej i popularnej lekturze jest dla dzieci atrakcyjny. Chętnie uczestniczą w spotkaniach i wykonują zadania, podejmują współpracę z rówieśnikami i starają się przestrzegać reguł a także rozwijają własne kompetencje. Działania te są zgodne z potrzebami dziecka (bezpieczeństwo, zaufanie, akceptacja, otwartość). Program korekcyjno – profilaktyczny realizowany jest przez psychologów, na co dzień pracujących z dziećmi i młodzieżą, z ukończonym specjalistycznym kursem w PTKraj, w formie zajęć grupowych: warsztatowych - interaktywnych oraz indywidualnych.
Celem działań psychologa jest korygowanie niepożądanych zachowań dzieci poprzez ustanowienie jasnych reguł i konsekwentne, ale życzliwe ich egzekwowanie. Oprócz terapii zajęciowej, treści programu przekazywane są także podczas zabaw i zajęć kolonijnych: dyskotek, zajęć kulturalno – oświatowych, zajęć sportowych, wycieczek, ognisk, itp.
Psycholog jest cały czas dostępny, prowadzi zajęcia, uczestniczy w rozwiązaniu sytuacji kryzysowych, prowadzi indywidualne spotkania, wspomaga działania wychowawców.
Praca indywidualna z psychologiem lub opiekunem umożliwia dziecku wytworzenie pozytywnych relacji z dorosłą osobą wspierającą je i wykazującą zainteresowanie i zrozumienie dla jego trudności. Stanowi okazję do zaobserwowania i doświadczenia poprawnych wzorców zachowań.

7. Podsumowanie:

Przekazywane treści programu sprzyjają tematom o przyjaźni, koleżeństwie i współpracy w grupie. Relacje między postaciami z bajki uwidaczniają stosunki międzyludzkie i stymulują rozwój postawy prospołecznej. Tematyka zajęć często wynika z konkretnych problemów, jakie ujawniają się w społeczności kolonijnej.
Zastosowanie metody nagradzania nawet najdrobniejszych osiągnięć dzieci, rezygnując całkowicie z karania jako źródła negatywnych reakcji, wzmacnia poczucie bezpieczeństwa i postawę otwartości, rozwija empatię i poczucie własnej wartości.
Poszerzenie gamy możliwości spędzania wolnego czasu wpływa na samorozwój i stymuluje sferę zainteresowań.
Podsumowaniem programu jest diagnoza (obserwacja) dzieci wysyłana do Gminy w postaci Arkusza Obserwacji Dziecka celem ewentualnej dalszej pracy terapeutycznej z dzieckiem w jego codziennym środowisku.